بسم الله الرحمن الرحیم

مهاجرت یهودیان به آمریکا، همزمان با کشف این قاره و اخراج دسته‏جمعى یهودیان از اسپانیا و پرتغال صورت گرفت. این واقعه، در اواسط قرن هفدهم میلادى رخ داد و به تدریج گسترش یافت. موج اول مهاجرت، با ورود یک دسته 23 نفرى از یهودیان مهاجر برزیل در سال 1654م. که وارد نیویورک شدند، آغاز شد. این گروه، از طرف حاکم محل، مورد بى‏مهرى قرار گرفتند و طى نامه‏اى خواستار خروج آنها شدند؛ ولى این نامه به جهت دخالت صاحبان سهام کمپانى هلند بى‏نتیجه ماند. مورخان، این واقعه را گام اول و اساسى در گسترش یهود در آمریکا ذکر مى‏کنند.

موج دوم مهاجرت در اواسط قرن نوزدهم، در سال 1848م. اتفاق افتاد. این دسته از اقشار ضعیف و بى‏بضاعت بودند که بعدها با انجام امور جزئى بازرگانى و معاملات کوچک و امور کشاورزى، به خودکفایى اقتصادى رسیدند. موج سوم مهاجرت در اواخر قرن نوزدهم و در سال 1881م. و از سوى یهودیان اروپاى شرقى اتفاق افتاد. این مهاجرت، بر اساس قوانین نامتعادل و تبعیض‏هاى نارواى حکومت‏ها شکل گرفت. کم‏کم یهودیان ساکن در شهرهاى آمریکا، جزء طبقه فعال قرار گرفتند و در صنایع و کارخانه‏ها مشغول کار شدند؛ البته مخالفت‏هایى با استقرار آنها صورت گرفت؛ اما چون حکومت تازه استقلال یافته آمریکا نیاز شدیدى به منابع و کمک‏هاى اقتصادى یهودیان داشت، هیچ گونه مخالفت دولتى با حضور آنها صورت نگرفت. نفوذ یهودیان در آمریکا، به مرور زمان بیشتر شد. این نفوذ، در قالب‏هاى مختلف، آغاز و به صحنه‏هاى سیاسى هم رسید که اوج آن در خلال جنگ جهانى دوم بود و در نتیجه، سیطره یهود بر اقتصاد، سیاست و فرهنگ آمریکا، باعث ایجاد لابى صهیونیسم شد تا در جهت رسیدن به خواسته‏ها و آرمان‏هاى یهود گام بردارد و با تشکیل اتحادیه‏ها و جمعیت‏هاى مختلف صهیونیسم و یهودى، این واقعیت مورد توجه قرار گرفت او با روى کار آمدن فرانکلین روزولت و همبستگى‏اش با یهودیان، شتاب ویژه‏اى به خود گرفت. از اقدامات روزولت، پذیرفتن حاکمیت یهود و صهیونیست‏ها بر فلسطین بود. در سال 1940م. با افشاى جنایت نازى‏ها و با حمایت روزافزون دولت آمریکا از ایده وجود یک کشور یهودى، تلاش براى تشکیل یک دولت یهودى شدت یافت و سرانجام در سال 1948م. سازمان ملل بر ایجاد کشور اسراییل رأى داد.

لابى صهیونیسم در آمریکا

براى روشن شدن نفوذ صهیونیست‏ها در آمریکا، لابى یهودیان به 2 صورت متصور است؛

1. لابى رسمى.

2. لابى غیر رسمى.

منظور از لابى رسمى، همان سازمان‏ها و گروه‏هاى سازمان یافته یهودى و صهیونیستى است که در تصمیم‏گیرى‏هاى مجلس قانون‏گذارى و دستگاه حاکمه آمریکا، به طور مستقیم، اعمال فشار مى‏کنند و با یهود و صهیونیست به طور کامل هماهنگ مى‏باشند. مهم‏ترین آنها، بنیاد امور عمومى آمریکا و اسراییل است که به اختصار به آن «ایپاک» مى‏گویند. به طور کلى، 32 سازمان یهودى در این زمینه مشغول به فعالیت هستند. منظور از لابى غیررسمى، همان رفتار جمعیت رأى دهندگان یهودیان آمریکا و تمایلات انتخابى آنهاست که به صورت غیرمستقیم، موجب نفوذ مى‏شوند. عوامل این نفوذ عبارتند از:

الف) مشارکت گسترده یهودیان در انتخابات.

ب) حضور یهودیان در پست‏هاى حساس آمریکا.

منابع قدرت لابى‏

اولین سؤالى که مطرح مى‏شود این است که لابى صهیونیسم، قدرت خود را از کجا به وجود آورد؟ براى پاسخ به این سؤال باید گفت که شرکت فعالانه یهودیان در انتخابات، پرداخت و جمع‏آورى اعانات، داشتن ارتباط با نخبگان جامعه و نفوذ بر جریانات سیاسى، نمونه‏هایى از منابع قدرت لابى هستند؛ یعنى یهودیان هم رأى مى‏دهند و هم به کاندیداى خود کمک مالى مى‏کنند تا به پست مورد دل‏خواه برسد. یکى دیگر از منابع قدرت آن، کمک آمریکاست. مجله الحیات از قول کوهن، وزیر دفاع وقت آمریکا مى‏نویسد: پایبندى ما به امنیت اسراییل، کاملاً جدى است و از این کار دست برنمى‏داریم؛ چون حمایت از اسراییل، اصولاً بخشى از استراتژى آمریکاست. بر اساس یک نظرسنجى در سال 1983م.، 91 درصد از مردم یهود معتقد بودند که حمایت از اسراییل در جهت منافع آمریکاست. این تلقى نشان مى‏دهد که از نظر یهودیان آمریکا، منافع آمریکا و اسراییل، پیوند بسیار محکمى با هم دارند و در عمل، این مسئله به اثبات رسیده است.

عامل قدرت دیگر، دسترسى آسان به منابع قدرت ایالات متحده است. در فاصله مارس 1981م. تا آوریل 1983م.، گروه‏ها و رهبران یهودى در حدود 350 ملاقات با مقامات کاخ سفید داشتند. وجود افراد و سازمان‏هاى کارآمد مؤثر، عامل مهم دیگرى در این موضوع است. اقلیت بودن یهودیان باعث شد تا آنان از تمامى امکانات موجود، استفاده بهینه کنند. همچنین سازمان‏هاى متعدد یهودى در قالب‏هاى سازمان محلى، خیریه و اقتصادى، از منابع تقویت کننده قدرت لابى‏هاست. تبلیغات وسیع اغراق‏آمیز از سوى لابى یهود نیز عامل دیگرى محسوب مى‏شود. اگر چه یهودیان در گذشته قدرت خود را مخفى مى‏کردند، اما امروزه آشکارا در مورد قدرت خود غلو مى‏کنند و مدعى هستند که توانسته‏اند با فعالیت‏هاى خود، حدود 12.9 میلیارد دلار کمک نظامى و اقتصادى از سال 1979م. از آمریکا براى اسراییل بگیرند.

حوزه‏هاى نفوذ لابى صهیونیسم‏

حوزه‏هاى قدرت لابى را مى‏توان در موارد زیر یافت:

الف) فرهنگ

نمادهاى فرهنگى از جمله مطبوعات، مجلات، رادیو، تلویزیون و سینما از دیرباز مورد توجه یهودیان بودند. یهودیان از سال 1728م. تا 1904م.، در حدود 975 روزنامه و مجله به چاپ رساندند تا بتوانند مواضع خود را از طریق اطلاع‏رسانى اعلام دارند و با تحصیل شرایط فوق، هیچ اخبارى بدون کنترل به مردم منتقل نمى‏شد. بیشتر نویسندگان و مؤسسان رسانه‏اى آمریکا، یهودى‏اند که مهم‏ترین آنها چهار روزنامه نیویورک تایمز، لس آنجلس، واشنگتن پست و وال استریت ژورنال مى‏باشند. مهم‏ترین این روزنامه‏ها، نیویورک تایمز است. این روزنامه را ابتدا یک یهودى به نام «آدولن آچر »در سال 1896 تأسیس کرد که بیشتر از روزنامه‏هاى دیگر، درباره یهود مطلب مى‏نوشت. روزنامه دیگر، واشنگتن پست مى‏باشد که توسط یک سرمایه‏گذار یهودى خریدارى شد. ریاست وال استریت ژورنال هم که در هفته، 1.8 میلیون نسخه فروش دارد، با یک یهودى است. لابى، در نشر مطالب مخالف با منافع صهیونیسم و اسراییل، بسیار حساسیت دارد و با دخالت و کنترل‏هایش، سعى در منحرف ساختن یا کم‏رنگ کردن مخالفت‏ها مى‏کند. یهودیان به دلیل پرنفوذ بودن رادیو و تلویزیون، کوشیدند با در اختیار گرفتن شبکه‏هاى مهم رادیو و تلویزیون، به اهداف خود برسند. یهودیان سه شبکه مهم «NBC»، «C.B.S» و «A.B.C» را تحت کنترل خود دارند که از شبکه‏هاى پر بیننده هستند. یهودیان علاوه بر حمایت از اسراییل، به تبلیغ عقاید دین یهود نیز مى‏پردازند. دو کمپانى سینمایى متروگلدین مایر (M.G.M) و فوکس قرن بیستم، تحت نفوذ یهودیان مى‏باشند.

ب) سیاست‏

لابى با خرید یا فریب سیاست‏مداران آمریکایى، نفوذ سیاسى خود را گسترش داده است. جیمى کارتر در مبارزات انتخابى خود در سال‏هاى 1975م. و 1976م. بر یکپارچگى اسراییل پافشارى کرد و همانند دیگر دموکرات‏ها، صلح در خاورمیانه را منوط به ایجاد روابط دیپلماتیک اعراب با اسراییل دانست. از دلایل کسب آراى یهودیان توسط کارتر، مى‏توان به پیوستن ادوارد ساندرز، رئیس ایپاک و پل زوکرمن، رئیس سازمان یهودى UJA به تیم انتخاباتى او، سخنرانى‏هاى کارتر در حمایت از اسراییل و یهودیان، تلاش لابى اسراییل و سازماندهى یهودیان و وجود جو تنفر از جمهورى‏خواهان اشاره کرد. رونالد ریگان یک جمهورى‏خواه بود و در بهترین زمان ممکن، نامزد انتخاب ریاست جمهورى شده بود؛ زیرا اقدام مک هنرى، سفیر دموکرات آمریکا در سازمان ملل متحد در تصویب یک قطع‏نامه ضداسراییلى، فاجعه‏اى دیپلماتیک براى دموکرات‏ها و کارتر بود و باعث شد تا آنان، تعداد زیادى از آراى یهودیان را از دست بدهند. بى‏اعتمادى لابى اسراییل به دولت کارتر، باعث شد تا ریگان مورد توجه قرار گیرد. ریگان نیز در سخنرانى‏هاى خویش توانست اعتماد یهودیان را به خود جلب کند. رونالد ریگان در سال 1984م. براى انتخاب دوباره خود براى ریاست جمهورى، ناچار بود امتیازهاى بیشترى به لابى صهیونیسمبدهد؛ چون رقیب انتخاباتى او از حزب دموکرات، یکى از طرفداران اسراییل شناخته مى‏شد. اقدامات او براى جلب نظر یهودیان عبارت بودند از: بالا بردن منزلت کاخ سفید در تماس با اقلیت یهود، کمک به اسراییل براى ساخت هواپیماهاى جنگى جدید، بالا بردن سطح همکارى‏هاى استراتژیک نظامى، ایجاد روابط تجارى با اسراییل و معافیت آنها از مالیات، بخشش تمام قرض‏هاى اسراییل، رد درخواست ملک حسین براى دخالت در مواضع اسراییل، قرار گرفتن اسراییل در زمره متحدین پیمان ناتو (1987) و مشارکت دادن آنها در پروژه جنگ ستارگان (1986). اقدامات ریگان در جلب نظر لابى اسراییل، بسیار با موفقیت همراه بود و توانست از رقیب دموکرات خود پیشى بگیرد.

بوش در مقابل اسراییل، سیاست‏هایى مستقل داشت؛ ولى سعى کرد براى این که در مقابل لابى یهود قرار نگیرد، سخنانى در جهت جلب اعتماد یهودیان ایراد نماید. اگر چه او در مبارزات انتخاباتى خود با مشکل جدى مواجه نبود، ولى از دل‏جویى یهودیان آمریکا غفلت نورزید. او براى انتخاب مجدد در مقام ریاست جمهورى و رقابت با ورود بیل کلینتون دموکرات، موقعیت خود را در خطر دید و با ترتیب دادن ملاقات‏هایى با اسحاق شامیر و اعطاى کمک مالى ده میلیارد دلارى به اسراییل، خواست نظر دوباره یهودیان را جلب کند؛ ولى عبارات شدید و خشن قبلى او نسبت به اسراییل، موجب شد که حتى جمهورى‏خواهان یهودى هم به کلینتون رأى بدهند. بیل کلینتون در مقام رقیب بوش، بسیار مورد توجه یهودیان قرار گرفت؛ به طورى که رابین با او ملاقات کرد. این نامزد دموکرات، با این که در زمینه مسائل بین‏المللى هنوز تازه کار بود، ولى با توجه به بدبینى گسترده یهودیان به جرج بوش، جانشین خوبى به شمار مى‏رفت و اسراییلى‏ها نیز از روابط دوستانه بیل کلینتون با یهودیان ارکانزاس خبر داشتند و وجود یک یهودى در پست معاون اول وى، باعث شد تا از نامزدى کلینتون دفاع کنند. کلینتون در برابر لابى یهود همراهى و همنوایى زیادى از خود نشان داد و با حفظ علایق و روابط دوستانه خود با لابى یهود، توانست در انتخابات 1996م. نیز 78 درصد آراى یهودیان را به دست آورد. حضور یهودیان در دولت او، یکى از زمینه‏هاى حفظ ثبات در آراى یهودیان بود. بسیارى از کارشناسان، کلینتون را به عنوان مهم‏ترین طرفدار اسراییل در طول تاریخ ذکر کرده‏اند.

ج) اقتصاد

یهودیان از بدو ورود به ایالات متحده، سعى کردند تا خود را در مسائل اقتصادى وارد سازند. تعدادى از این یهودیان، به سبب امرار معاش و تأمین نیاز مادى، خود را در صنایع و کارخانه‏هاى ایالات متحده وارد کردند و عده‏اى دیگر نیز با سرمایه خود به جمع سرمایه‏داران ایالات متحده پیوستند. بانک‏دارى مدرن را در قرن نوزدهم، فردى یهودى به نام بارون ادموند چیلد یهودى پایه‏ریزى کرد. در این زمان، نیویورک که مملو از یهودیان ثروتمند بود، به کانون اقتصاد جهانى تبدیل گردید و قدرت اقتصادى اروپا به ایالات متحده منتقل شد.

از دیگر مبادى ورود یهودیان به چرخه اقتصادى آمریکا، تأسیس بانک آمریکا بود. بعد از جنگ جهانى دوم، سرمایه‏داران یهودى وارد چرخه جدید تجارى شدند و به تخریب مراکز اقتصادى و شرکت‏هاى وسیعى در آمریکا پرداختند. در شکل‏دهى این کاپیتالیسم جدید، بانک‏داران زبردست، دولت آمریکا و مردم زودباور، به تجار یهودى کمک کردند. یهودیان با ابداع یک سیستم تجارى و با حمایت احزاب، توانستند سیطره خود را دوام بخشند. قدرت جدید یهودیان که از آن با «اصطلاح ارتباط کابوى یهود» یاد مى‏کنند، در آمریکا به منصه ظهور رسید.

د) سازمان یهودى ایپاک‏

با شروع جنگ جهانى اول و حضور مهاجران یهودى روس در آمریکا، سازمان‏هاى متعدد یهودى به شکل مذهبى به فعالیت مشغول بودند و بعد از جنگ جهانى دوم، یهودیان آمریکا از کشتار یهودیان به دست نازى‏ها استفاده کرده، با مدیریت سازمان‏هاى متعدد، به بهبود سطح معیشتى یهودیان با حقوقى برابر با شهروندان آمریکایى پرداختند. این سازمان‏ها به تدریج افزایش یافته، با اعمال مدیریت در آنها توانستند این تصور را که یهودیان ایالات متحده، دشمن هستند، از بین ببرند و موجب شوند تا جامعه یهود در سیاست‏گذارى سران ایالات متحده در خصوص مسائل خاورمیانه و اسراییل تأثیرگذار شود.

یکى از این سازمان‏هاى مهم و تأثیرگذار، کمیته امور عمومى آمریکا و اسراییل است که با نام اختصارى «ایپاک» شناخته مى‏شود. این لابى، از سال 1951م. توسط آل. اى. کنن، روزنامه‏نگار کانادایى، به منظور تصویب قوانینى براى حمایت از اسراییل تشکیل گردید. خصوصیت مهم این کمیته، معافیت آن از مالیات است. ایپاک هم اکنون در آمریکا داراى هفت دفتر در مناطق مختلف است و مرکز فرماندهى و نظارت آن در نیویورک قرار دارد. این کمیته در خصوص جذب اعضا، توجه خود را بر روى نیروهاى آگاه سیاسى معطوف کرده است. امروزه امور مالى این کمیته، از محل حق عضویت‏ها و کمک‏هاى افراد و سازمان‏ها تأمین مى‏گردد و این کمک‏هاى مالى سالانه، رو به افزایش است.

ایپاک در میان گروه‏هاى فشار، قدرت برترى دارد و به عنوان لابى قدرتمند ایالات متحده به حساب مى‏آید. ایپاک با بهره‏گیرى از شیوه‏ها و تکنیک‏هاى جدید و مناسب و با ایجاد جو وحشت، توانسته است در همراه ساختن مسئولان ایالات متحده با منافع اسراییل و به طور کلى صهیونیست‏ها، موفق عمل کند. این موفقیت، در روابط استراتژیک اسراییل با آمریکا و عوامل سازمانى و عملیاتى متجلى شده است. ایپاک جهت همراه کردن افراد با سیاست‏هاى خود، مدارک موثقى از نمایندگان مجلس و سنا نزد خویش نگه مى‏دارد و داراى نمایندگانى در کمیسیون‏ها، براى مشارکت و نظارت بر طرح‏ها و قوانین، امضاى نامه‏ها و حتى سخنرانى‏ها مى‏باشد. عملکرد ایپاک در طول حیاتش، همواره با موفقیت همراه بوده است و به عنوان اصلى‏ترین لابى رسمى اسراییل در ایالات متحده، توانسته است در عرصه‏هاى مختلف، منافع اسراییل را نزد دولت‏مردان آمریکا بیمه کند.

ه) سازمان صهیونیست‏هاى آمریکا (ZOA)

این سازمان، قدیمى‏ترین و یکى از بزرگ‏ترین سازمان‏هاى طرفدار اسراییل در ایالات متحده آمریکاست و با هدف برپایى دوباره یک دولت یهودى در فلسطین، پا به عرصه وجود گذاشت و بدین منظور، جمع‏آورى کمک‏هاى مالى را وظیفه خود دانست. ZOA، در ایالات متحده، به عنوان دومین لابى مهم صهیونیست‏ها شناخته شده است. یکى از رؤساى این سازمان، موتورن کلین مى‏باشد که به عنوان یک عنصر فعال سیاسى طرفدار حزب لیکود، در میان یهودیان شناخته مى‏شود. رئیس ZOA در 29 جولاى 1994م. با صلح اعراب و اسراییل مخالفت کرد؛ زیرا ZOA نماینده قشر افراطى و دست راستى صهیونیست‏هاى اسراییل، یعنى لیکود مى‏باشد که تشکیلاتى غیرانتفاعى است و معاف از مالیات مى‏باشد و در ایالات نیویورک آمریکا به ثبت رسیده است. این سازمان، هم اکنون پنجاه هزار عضو فعال دارد و به فعالیت‏هاى صهیونیستى گسترده‏اى در سرتاسر آمریکا مشغول است. ZOA در تلاش است تا خود را به عنوان تیغ برنده یهودیان آمریکا معرفى کند؛ به طورى که فعالیت‏هاى کنگره، کاخ سفید و ادارات دولتى در واشنگتن را تحت نظر دارد و از طریق سرویس خبرى خود، اطلاعات مهم و حیاتى را بین اعضاى مسئول سازمان منتشر مى‏کند.

نفوذ سنتى لابى در انتخاب رئیس جمهور آمریکا

با مطالعه و بررسى اولیه در نهاد ریاست جمهورى ایالات متحده، مى‏توان به نقش گروه‏هاى مشورتى و هیئت‏هاى کارشناسى در دفتر ریاست جمهورى پى برد. این گروه‏ها در تصمیم‏گیرى‏هاى مختلف کشور به شخص رئیس جمهور کمک مى‏کنند. گروه‏هاى مهم و بانفوذ نیز سعى دارند خود را به این هیئت‏ها وارد ساخته، با دفتر رئیس جمهور در ارتباط باشند. هر چه ظرفیت و توانایى این گروه‏هاى اجتماعى بالاتر باشد، از سوى اطرافیان ریاست جمهور، بیشتر مورد توجه قرار مى‏گیرند. از دیرباز، احزاب مختلف در خصوص به دست آوردن آراى یهود، اهتمام جدى داشته‏اند. دلایل توجه نامزدهاى ریاست جمهورى به یهودیان در مبارزات انتخاباتى عبارتند از:

1. درصد قابل توجه شرکت کنندگان در امر انتخابات؛ حدود 89 درصد یهودیان در انتخابات شرکت فعال دارند و بیشتر آنان در ایالت‏هاى مهم و کلیدى آمریکا استقرار یافته‏اند. از این رو، هر نامزد ریاست جمهورى با ایجاد مرکز و واحد ویژه در ستاد انتخاباتى خود، براى جلب آراى یهودیان تلاش مى‏کند.

2. امکانات مالى یهودیان؛ در ایالات متحده، هدایت افکار عمومى بسیار به منابع مالى و اقتصادى وابسته است و ثروت بى حد و حصر یهودیان، باعث مى‏شود تا نامزدها با آنان ارتباط نزدیک پیدا کنند و همین امر، باعث مى‏شود تا در برابر خواسته‏هاى آنان تسلیم شوند.

3. نفوذ یهودیان بر رسانه‏هاى آمریکا؛ جان. اف. کندى، نامزد دموکرات، توانست 82 درصد از آراى یهودیان آمریکا را به خود اختصاص دهد. مسائل حاشیه‏اى و جانبى انتخاب کندى، نشان مى‏دهد که عامل لابى در سوق دادن وى به سوى حمایت از اهداف اسراییل و مواضع آن در قبال خاورمیانه، تأثیر مهمى داشته است. لابى اسراییل، تمام توجه خود را به مسائل خاورمیانه و اسراییل مصروف مى‏دارد و سعى مى‏کند تا از مواضع نامزدهاى ریاست جمهورى مطلع شود و پس از کسب اطمینان از مواضع آنها، به حمایت اقتصادى، سیاسى و تبلیغاتى از آنان بپردازد و با تمام امکانات، براى پیروزى نامزد مورد نظر تلاش کند.

منبع: پرسمان